Slađan Jović, generalni direktor “Željeznica Republike Srpske” na čelu ove kompanije je 19 mjeseci. Iza sebe ima dugogodišnje iskustvo u javnim institucijama i preduzećima grada Doboja, zbog čega se uspješno nosi i hrabro hvata u koštac sa svim izazovima upravljanja velikim preduzećem kao što su “Željeznice RS”.
Koliki je izazov biti prvi čovjek “Željeznica Republike Srpske”?
U proteklom periodu uvjerio sam se, prema očekivanjima, da je riječ o izuzetno složenom, velikom i ozbiljnom poslovnom sistemu. Da bi se rukovodilo željeznicom neophodna je ogromna odgovornost, menadžerske sposobnosti, svakodnevno maksimalno angažovanje, ogromna energija i prevashodno volja i želja za pozitivnim rezultatima. Dobro sam upoznao probleme i teškoće željeznice, ali se i uvjerio da su najveća vrijednost ovog sistema željezničari, koji odgovorno, profesionalno i vrijedno izvršavaju sve postavljene zadatke. Cilj je da “Željeznice Republike Srpske” u narednom periodu budu modernije i efikasnije, da nam pruge budu bolje, a na njima novi, brži i ljepši vozovi. Da bude više putnika i robe u našim vozovima, da prihodi budu veći, a onda će i standard naših radnika biti viši, a željezničari zadovoljniji.
U procesu restrukturisanja uspješno su završene mnoge bitne stvari, višak radnika predstavljao je jedan od većih problema?
U toku postupka restrukturisanja “Željeznica Republike Srpske” nijedan radnik nije otpušten, niti proglašen tehnološkim viškom i na to sam veoma ponosan. Zaposleni koji su u prethodnom periodu napustili preduzeće, učinili su to dobrovoljnim odlaskom, uz sporazumni prekid radnog odnosa i otpremnine, putem prijave na interne oglase preduzeća te prirodnim odlivom radne snage, odnosno penzionisanjem. U proteklom periodu smo putem Javnog oglasa primili 80 radnika, nedostajućeg i neophodnog izvršnog osoblja. Takođe, u narednom periodu potrebno nam je još radne snage na izvršnim poslovima. Tu prije svega mislim na mašinovođe, otpravnike vozova, pružne radnike, bravare, profile zanimanja koji su neophodni željeznici, a do kojih je danas teško doći. Preduzimamo i neophodne aktivnosti kako bi pored broja, i struktura zaposlenih bila optimalna i na adekvatan način zadovolјila potrebe preduzeća. Nastojimo da svakodnevnim zalaganjem stvaramo uslove za dalјi rast prevoza roba, razvoj i unapređenje preduzeća, te bolјi ambijent u kome će zaposleni biti zadovolјni i odgovorno izvršavati svoje radne zadatke.
Šta je planirano u pogledu uspostavljanja saradnje između Austrijskih državnih železnica i “Željeznica Republika Srpske”?
Imali smo čast i zadovoljstvo da posjetimo državnu željeznicu Austrije, čije je rukovodstvo izrazilo interesovanje i spremnost da u budućnosti ostvarimo saradnju i budemo potencijalni partneri u realizaciji unapređenja željezničkog sektora u Republici Srpskoj. Zajedno sa ministrom saobraćaja i veza Nedeljkom Čubrilovićem u Austriji smo dogovorili značajne korake kako bi u narednom periodu realizovali dogovore kada je u pitanju remont i opravka teretnih i putničkih kola Željeznica Austrije u našim radionicama u Prijedoru, Banjaluci i Doboju. S tim u vezi formiramo stručne timove koji će izvršiti neophodne analize kako bi precizno sagledali najprihvatljivije načine i mogućnosti za pripremu i realizaciju planiranih aktivnosti.
Kineska međunarodna željeznička kompanija je zainteresovana za modernizaciju “Željeznica Republike Srpske”, šta to konkretno podrazumijeva?
Krajem maja ove godine u posjeti državnim željeznicama Kine boravio sam kao član delegacije ispred Republike Srpske, koju je predvodio ministar saobraćaja i veza Nedeljko Čubrilović. U Kini smo analizirali naše potrebe u okviru obnavljanja infrastrukturnih, voznih i vučenih kapaciteta u narednom periodu. Željeznička infrastruktura, mehanizacija za njeno održavanje, vozna sredstva za teretni i putnički saobraćaj, te radionice, kao značajni segmenti u oblasti funkcionisanja željeznice, uslovlјavaju i sam način obezbjeđivanja adekvatnih modela finansiranja na čemu i radimo. Sve zajedno odrediće i dinamiku modernizacije “Želјeznica Republike Srpske”. Za početak, plan nam je da od Jošavke prema Prijedoru uradimo krak te željezničke mreže. To podrazumijeva kompletnu rekonstrukciju donjeg i gornjeg stroja pruge. Kroz određene projekte neophodna je svakako saradnja sa federalnim željeznicama. Na nivou BiH i Srbije ministri Forto i Vesić su potpisali memorandum o obnovi željezničke pruge od Doboja, Tuzle i Zvornika prema Beogradu. Vjerujem da će u tom pogledu u narednom periodu na području pruga kojima gazduju “Željeznice RS” doći do značajnijeg ulaganja, tako da možemo očekivati i kvalitetniju uslugu u železničkom prevozu.
Kakva je situacija sa putnim prelazima na prugama?
Unapređenje, modernizaciju i podizanje višeg nivoa bezbjednosti na putnim prelazima, realizujemo u skladu sa finansijskim mogućnostima i planom aktivnosti na povećanju bezbjednosti odvijanja drumskog i željezničkog saobraćaja preko putnih prelaza. U prethodnih desetak godina u podizanje nivoa bezbjednosti i osiguranje putnih prelaza uloženo je nešto više od 4,5 miliona KM. Budućom obnovom željezničke infrastrukture kroz planirane projekte, nastavićemo i sa daljom modernizacijom putnih prelaza. Od ukupno 246 putnih prelaza 38 je obezbijeđeno signalno sigurnosnom opremom, od čega 25 svjetlosnom i zvučnom signalizacijom i polubranicima i 208 putnih prelaza osiguranih saobraćajnim znakovima na putu i trouglom preglednosti.
U cilju povećanja nivoa bezbjednosti na putnim prelazima, neophodna je svakako i veća angažovanost i saradnja, kako lokalnih zajednica kroz koje prolazi pruga, tako i upravljača puta. U opštinama i gradovima kroz koje prolazi železnička pruga neophodno je smanjiti broj neuslovnih putnih prelaza, odnosno dovesti ih na propisno rastojanje između dva uzastopna putna prelaza koje ne može biti manje od 2.000 metara.
Do kada će biti završeno restrukturisanje ŽRS i šta će to značiti za preduzeće?
Sam proces restrukturisanja bio je izuzetno složen i podrazumijevao je donošenje i provođenje izuzetno značajnih odluka, promjena, kao i zakonom propisanih aktivnosti, koje nisu zavisile samo od “Željeznica Republike Srpske”, te je u skladu s tim i produžetak roka do kraja 2024. godine opravdan, što je i potvrđeno od strane Svjetske banke. Restruktuiranje je započeto 2018. godine, te je u skladu sa potrebama produženo, a rok za završetak je kraj 2024. godine. Sve što su bile naše obaveze, mi smo uspješno završili. Skupština akcionara koja je održana krajem juna, usvojila je sve finansijske izvještaje i donijela neophodne odluke, tako da do početka septembra očekujemo da će se izvršiti i konverzija duga u kapital, kako bi spremni dočekali 2025. godinu. Organizovani kao holding naredne godine sa zavisnim preduzećima za infrastrukturu, prevoz putnika i prevoz robe, zajedno sa resornim ministarstvom i Vladom RS idemo ka realizaciji zactranog plana, da u narednom periodu budemo zdravo, modernizovano i samoodrživo preduzeće.
Kakav je potencijal Mokre Gore, odnosno Šarganske osmice?
Značajan svakako. U prethodnom periodu je dosta urađeno, da bi se stvorili neophodni uslovi koji Višegrad danas povezuju sa Mokrom Gorom. Polazeći od značaja revitalizacije razvojnog projekta same obnove uskotračne pruge, kao i ponovnog uspostavlјanja željezničkog saobraćaja, “Želјeznice Republike Srpske” imaju čvrste i jasne namjere da u skladu sa svojim mogućnostima u narednom periodu ulažu u uzanu prugu kao i prateće objekte, uz saradnju sa lokalnim zajednicama, Vladom Republike Srpske i Srbije i Srbija Vozom. Funkcionisanje željezničkog saobraćaja uskotračnom prugom od Mokre Gore do Višegrada, svakako je od velikog turističkog značaja i važan projekat u okviru uspostavlјanja budućih železničkih veza Republike Srpske i Republike Srbije.
Gdje se nalaze ”Željeznice Republike Srpske” u odnosu na evropske, svjetske?
“Željeznice Republike Srpske” su na nivou železnica okruženja, tu prije svega mislim na Željeznice FBiH. Svjedoci smo da u Srbiji država izdvaja ogromna sredstva za ulaganje u željezničku infrastrukturu, za izgradnju novih pruga i nabavku novih putničkih garnitura za prevoz putnika. Pravi primjer je željeznička infrastruktura i prevoz putnika od Beograda, Novog Sada do Subotice koji je na svjetskom nivou.
Smatramo da je došlo vrijeme da se i kod nas krene u slične velike projekte. Planirali smo nabavku putničkih garnitura kako bi bili konkurenti svim ostalim željeznicama, a našu uslugu javnog prevoza podigli na viši nivo. Moramo da budemo istrajni u tome i da zajedno sa Vladom RS uz neophodna finansijska sredstva, uđemo u proces modernizacije željeznice, obnavljanje pruga i nabavku novih vozova. Neophodno je da želјeznički saobraćaj kao najpouzdaniji, najpovolјniji i ekološki najprihvatlјiviji vid transporta koji je na usluzi privredi i građanima, kroz reforme koje prolazi u okviru projekta restrukturisanja u narednom periodu bude modernizovan.
(A.E.)
